Eline Hesse (26) kreeg dit jaar van haar gepensioneerde vader best wel veel aandelen cadeau, onder meer van Shell en McDonalds, ter waarde van een klein appartement in Amsterdam. Haar vader verdiende zijn fortuin bij Royal Dutch Shell, maar in tegenstelling tot deze oliegigant streeft dochter Eline naar een wereld zonder apocalyptische klimaatcrisis. Ze gaat haar geld daarom herinvesteren, op een duurzame manier. Over die zoektocht maakt ze de documentaire Petrol Dollars for a Different Engine. De film is nog niet af, ze zamelt eerst extra geld in via een crowdfundingsplatform. Ik sprak Eline Hesse over haar film, haar idealen en haar investeringsplannen.
VICE Money: Je vader verdiende zijn geld bij Shell, jij wil het geld gebruiken om het kapitalisme een loer mee te draaien. Is het een soort symbolische vadermoord?
26 is daar wel een mooie leeftijd voor, toch? Door mijn vaders werk ben ik een bevoorrecht mens. Ik ben geboren in de Dominicaanse Republiek, en heb in Saudi-Arabië, Nederland, Engeland, Amerika en Qatar gewoond. Ik ging naar de beste scholen en alles werd voor mij geregeld.
Shell staat niet bekend als een weldoener voor het milieu. Jouw vader verdiende daar zijn geld, dat hij nu via aandelen aan jou heeft geschonken. Hoe sta je daar tegenover?
Als kind was ik me daar niet bewust van, maar toen ik begin twintig was ging ik praten met milieuactivisten, en die vertelden me over het broeikaseffect en klimaatverandering. Inmiddels ben ik daar zeer bezorgd over. Het systeem werkt niet, het is niet goed voor ons en onze kinderen.
Hoe denkt je pa daarover?
Die is ook bezorgd, bijvoorbeeld over Trump en dat soort machtige idioten. Hij weet ook niet hoe het anders zou moeten, maar is daar wel benieuwd naar. Ondertussen weet hij goed hoe het kapitalisme werkt, en hoe je geld kunt verdienen. De discussies die ik daarover met hem voer komen ook in de documentaire.
Je wilt een film maken over hoe verdorven het kapitalisme is, maar zelf ben je een van de ‘lucky few’. Denk je dat mensen je idealisme serieus gaan nemen?
Goede vraag. Sommige mensen zullen denken dat ik een bevoorrechte millennial ben die even een creatieve bui heeft en een leuk filmpje wil gaan maken, maar het is groter dan dat. Ik ben hier al een jaar mee bezig, heb veel onderzoek gedaan, drieduizend euro geïnvesteerd, en als de crowdfunding lukt leg ik nog eens twaalfduizend bij. Voor mij is het heel serieus. Ik mik echt op een revolutie.
Wat voor revolutie?
Ik wil vooral millennials aan het denken zetten over wat ze met hun geld doen, of dat nou tien of honderdduizend euro is. Je kunt altijd impact maken, hoe veel je ook hebt. Ik ben dan bevoorrecht met mijn aandelen, maar er zijn mensen die nog veel meer hebben, high networth individuals met een family office dat hun geld beheert. Die mensen wil ik ook bereiken.
Het is niet zo dat je over een paar jaar toch bij Shell gaat werken.
Shell mag me gerust bellen, maar dan ga ik het helemaal omgooien daar! Mijn vader hoopt misschien dat het een fase is en dat ik wel eieren voor mijn geld zal kiezen – huis, kind, auto, etc. – maar ik ben dat niet van plan. Ik kan niet in de toekomst kijken, maar ik hoop dat mijn idealisme niet doodgaat, want het welzijn van de hele mensheid hangt af van wat we doen met ons geld, vooral in het Westen.
Je wilt uitzoeken hoe je je geld duurzaam kunt investeren. Hoe ga je dat doen?
Niet alleen door met een bank praten, maar ook met beleggingsadviseurs en vermogensbeheerders, dat soort mensen. Ook mensen die meer op de cutting edge zitten, dus investeerders die zich op durfkapitaal richten en investeren in start-ups, cryptocurrencies of tiny houses.
Is het überhaupt mogelijk om binnen het kapitalisme duurzaam te investeren? Kapitalisme draait toch om winst ten koste van alles?
Ik denk dat er mogelijkheden zijn, maar je moet kritisch zijn, want er zijn veel banken die zeggen dat ze duurzaam zijn, maar dat amper zijn. De vraag is: wil je duurzaamheid op het niveau van een vegetariër of dat van een veganist?
Uhm, wat betekent dat?
Een vegetariër is dan misschien Unilever, een veganist heb ik nog niet gevonden.
Wat maakt Unilever een duurzame optie om in te investeren?
Paul Polman, het hoofd van Unilever, heeft zich hard gemaakt voor duurzaamheid. Of ze echt duurzaam zijn valt echter wel moeilijk te controleren, omdat Unilever bestaat uit een enorm distributienetwerk van kleine producenten.
Paul Polman kan best zeggen dat hij voor duurzaamheid is, maar Unilever wil natuurlijk vooral winst maken voor hun aandeelhouders. Valt er wel duurzaam te investeren als winst op korte termijn het belangrijkste is, denk je?
Dat is een goede vraag. Ik was laatst bij de aandeelhoudersvergadering van Shell. De meeste Shell-aandelen zijn in handen van grote Amerikaanse hedgefondsen. Je kunt niet beseffen hoeveel geld daarin zit. Zulke investeerders willen gewoon winst maken op hun aandelen. De meeste grote investeerders zijn op winst gefocust, en ik zie het als mijn taak om die mensen te gaan overtuigen om over de lange termijn na te denken. Het gaat om het voortbestaan van de hele planeet.
Met wat voor mensen ga je nog meer praten?
Met ABN Amro, maar ook met VBDO (Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling). En met investeerders die met duurzaamheid bezig zijn en daar meer van weten.
Hoe ver ben je nu met je documentaire?
Het gaat goed, ik ben er dus al een jaar mee bezig, maar er is nog veel te doen en dat kost geld. Helaas is het niet gelukt een deal te sluiten met NPO3. Samen met regisseur en cameraman Robin Vogel ben ik een jaar bezig geweest om aan hun criteria te voldoen, en daarna werd ik alsnog afgewezen. Maar ik ga deze film koste wat kost maken. Het maakt me geen fuck uit wat mensen daarvan vinden. Ik wil gewoon impact maken en mensen bewust maken.
De film heet Petrol Dollars for a Different Engine. Wat bedoel je met ‘engine’?
Voor mij symboliseert dat het systeem. Ik ga eerst bekijken hoe het systeem nu in elkaar zit, waar de macht geconcentreerd is, en het daarna ontmantelen. Ik weet niet of dat lukt. Misschien ben ik naïef, maar dat is denk ik een voordeel. Veel mensen durven geen naïeve vragen te stellen, ik wel.
Ga je ook met wetenschappers praten?
Daar ben ik zeker in geïnteresseerd, maar I don’t want another expert telling me what to do. Snap je? Ik vind het heus leuk om te praten met experts en academici, die mij uitleggen hoe de wereld in elkaar zit, maar ik wil daar niet al te veel aandacht aan besteden. Ik wil wel een econoom spreken die onderzoekt hoe welvaart verdeeld is, en hoe dat beter kan. Ik heb me ook ingelezen op wat Piketty zegt.
Waarom wil je niet al te veel aandacht aan academici geven?
Vaak zijn die mensen niet overtuigend, ondanks hun waardevolle kennis. Ze staan vaak niet helemaal in contact met de realiteit, terwijl we dat nu juist hard nodig hebben. Er zijn er een paar die ik goed vind, zoals Noam Chomsky, Piketty en Keynes, maar ik denk dat dat mensen niet altijd aanspreekt. Mensen geloven niet meer in experts. Ik zou sowieso liever met een vrouw spreken.
Hoezo?
Veel mensen die ik ga spreken zijn man. Er zijn ook veel slimme vrouwen die hier iets over te zeggen hebben. Als die dit lezen mogen ze zo contact met me opnemen.
Is dat een onderdeel van het probleem?
Ik denk het wel. Het kapitalisme is een systeem dat de man bevoorrecht. Op de werkvloer draait het vaak om geld en status, en dat spreekt vrouwen minder aan. Daarom is er ook een glazen plafond. Ik vind dat goede, slimme vrouwen meer aan de top van bedrijven mogen komen. Die zullen binnen het systeem echt wel een impact maken. Mijn film heeft hopelijk ook die feministische boodschap.
Je wilt in je film laten zien hoe jongeren tegen geld aankijken. Hoe ga je dat doen?
Ik ga met millennials praten, met vrienden bijvoorbeeld. Ik ken veel milieuactivisten met een creatief beroep, en die komen moeilijk rond. Mijn vriend is componist en hij komt nauwelijks rond, dus af en toe moet ik wat geld aan hem lenen. Veel jongeren hebben het niet makkelijk. Als je niets hebt gekregen of krijgt van je ouders, dan heb je het moeilijk.
Je hebt flink veel aandelen gekregen, waarom doe je dan alsnog aan crowdfunding?
Ik vind het belangrijk dat mensen mij steunen, omdat ze het net als ik een belangrijk verhaal vinden om te maken. Tot nu toe merk ik dat dat zo is. Daarnaast heb ik mijn aandelenportefeuille nodig om het duurzaam te herinvesteren, en zo een impact te kunnen hebben op de wereld. Ik doe niet alleen wat onderzoek, maar ik neem ook echt actie door te investeren, niet voor mezelf maar voor de wereld. Dat is mijn belofte aan alle mensen die mij steunen.
Ik schreef dit voor VICE Money, zie hier. Foto door Rebecca Camphens.