Bij ons op de Buurtschool in Noordeloos hadden we zo’n tweemaal jaars een brandoefening. Schoolhoofd Schrijver kondigde die exercitie ruim van tevoren aan, geflankeerd door het hoofd van de vrijwillige brandweer. In ons dorpje zaten de school en de kazerne in dezelfde straat; bij brand hadden ze onze lessenaars vanuit de kazerne kunnen natspuiten. ‘Als de bel drie keer luidt’, legde meester Schrijver uit, ‘sta dan op van je schoolbank, laat je spullen liggen en volg de meester of juffrouw twee-aan-twee naar de dichtstbijzijnde nooduitgang.’ Lees verder
Film
Er zijn 64 berichten onder Film.
Filmfestival van goden en mensen vooral menselijk
Oscar Keyser heeft sinds zijn aantreden als programmeur bij Studio/K al zoveel bijzondere filmavonden georganiseerd, vaak samen met zijn vader Gawie (filmcriticus bij De Groene Amsterdammer), dat de ‘K’ achter Studio inmiddels ook een beetje staat voor Keyser. Afgelopen maart zag ik er Mad Max: Fury Road in ‘chrome’, waarmee niet de browser, maar een indringende, zilveren kleurstelling werd bedoeld. Ook herinner ik me een verkleurde 35mm-kopie van Easy Rider, eind mei 2018 afgespeeld op een projector die Keyser jr. bij Rialto van zolder had mogen slepen. Nerveus doch charmant hield Oscar een introductiepraatje, en als het beeld tijdens de film weer eens op zwart sprong, praatte zijn vader de tijd vol, het publiek er steeds weer op wijzend dat ze getuige waren een zeer, zeer bijzondere gebeurtenis. Dat was ook zo. Lees verder
Dubbele regenboog op verder neerslachtige dag
‘Er is geen dieper, mysterieuzer en zorgwekkender mysterie dan het mysterie van ons bestaan.’ Die quote staat op de muur tegenover de ingang van de Tarkovski-tentoonstelling in Eye. Andrej Tarkovski (1932-1986) mag dan een heilige van de cinema zijn, ik denk dat er een dieper mysterie is: dat van ons bewustzijn, en dus van ons lijden. Dat we bestaan is een godswonder, maar waarom moeten we daarnaast doordrongen zijn van de zinloosheid en absurditeit ervan? Elke dag hijsen we ons uit bed om dingen te doen waar we niet zo veel zin in hebben, zoals door de regen fietsen, terwijl ons lichaam protesteert en de tijd ons door de vingers glipt. Waarom? Lees verder
Korte films in Cavia
Het is even zoeken naar Filmhuis Cavia, zeker als je in Amsterdam-Oost woont en niet zo bekend bent in West. Aangekomen bij het Westerpark kijk ik op mijn kaart: hier oversteken, dan de kade volgen. Het is een benauwde zomeravond en ik heb kilometers tegen de westerwind in getrapt, het zweet staat op mijn rug. In de Staatsliedenbuurt is het stil. De mensen kijken naar Zomergasten of ze staan nog op Lowlands, maar niet ik. Ik ga naar een speciale zomeravondvoorstelling in het meest rafelige filmhuis van Amsterdam. Lees verder
Film kijken als daad van verzet
Op zondagochtend naar het filmtheater om een Italiaanse klassieker uit 1976 te zien is een daad van verzet. Verzet tegen het comfort van je eigen bed, verzet tegen een langdurig ontbijt, verzet tegen de kater, verzet tegen Netflix en de rest van de consumptiemaatschappij. Zo voelt het tenminste, als ik op zondag 7 juli om kwart over elf ‘s morgens tamelijk brak bij het Louis Hartlooper Complex arriveer, na anderhalf uur reizen per fiets, metro en trein, voor Novecento. Lees verder
Roadmovie in hartje Europa
Het kale appartement van haar neef, een overdekt winkelcentrum vol rokers, een station waar je aan de balie geen informatie kunt krijgen — hoofdpersoon Alma komt in Take Me Somewhere Nice op veel plekken, maar nergens is het echtnice. Ze woont van kinds af aan met haar Bosnische moeder in Nederland. Haar vader hield het hier niet uit en keerde terug. Nu ligt Alma’s vader in een Bosnisch ziekenhuis en reist ze naar hem toe. Haar neef en een vriend begeleiden Alma, wat een bitterzoete roadmovie oplevert. Lees verder
Waarom keren mensen terug naar een stad die totaal verwoest is door oorlog?
De Iraakse stad Mosoel ken je waarschijnlijk uit het nieuws. Mosoel is oorlog, Mosoel is ISIS, Mosoel is foute boel. Maar wat je vergeet als je verhalen vooral via je telefoonscherm binnenkrijgt, is dat Mosoel een echte stad is met echte mensen, die niet veel verschillen van mensen die je kent. Ze hebben ouders, ze hebben kinderen, ze hebben vrienden, werk en dromen. Ze hebben alleen geen huis meer, want Mosoel is totaal aan gort geschoten. Waarom zouden vluchtelingen daarnaar terugkeren, en niet niet elders opnieuw beginnen? Die vraag was het beginpunt van Stad van twee lentes, een nieuwe documentaire van de Nederlandse makers Frederick Mansell en Laurens Samsom. Lees verder
Een skatefilm die gaat over meer dan skaten
Vanaf deze week draait Minding The Gap in Nederlandse bioscopen, een Amerikaanse documentaire van de dertigjarige Bing Liu die eerder al op IDFA te zien was. Wat begint als een dromerige skateboardfilm, met skaten als ultiem symbool van vrijheid, verandert al snel in een akelig coming-of-age-verhaal over Bing en zijn vrienden Zack en Keire. Alle drie komen ze uit de verpauperde industriestad Rockford in de staat Illinois, alle drie kregen ze als kind klappen van hun vaders en alle drie vonden ze in skateboarden een uitlaatklep. Het is een aangrijpend verhaal over opgroeien in armoede, en een film die me deed terugdenken aan de tijd dat ik zelf skatete en foto’s en filmpjes van mij en mijn skatevrienden online zette. Lees verder
Ricky de Sire wil gewoon erkend worden
Wat speelt zich af achter de peilloos diep zwarte ogen van Eric de Boer, alias Ricky de Sire? Wat wil hij zeggen tegen de wereld, dat hij maar niet in zijn teksten verwoord krijgt? Hoe is hij geworden wie hij nu is? Het zijn vragen die helaas nauwelijks worden beantwoord in De koning van de Nederlandstalige rock & roll, een documentaire van Bastiaan Bosma over de markante Rotterdamse liedjesschrijver Ricky de Sire. Op 30 januari gaat de film in première tijdens IFFR. Lees verder
Een film die met zichzelf speelt
Vier jaar na zijn afstudeerfilm Onno de onwetende, gaat maandag in Rotterdam de film Nocturne van Viktor van der Valk in première, een duistere lowbudgetfilm waar de liefde voor het medium film vanaf spat. Nocturne neemt je mee in het hoofd van Alex, een filmmaker in crisis, die van zijn geldschieter nog één nacht krijgt om zijn diep persoonlijke filmproject af te ronden. Maar Alex (gespeeld door Viktors broer Vincent) is in de war: zijn vriendin is vertrokken, zijn moeder ziek, hij twijfelt aan alles. Gaat het hem lukken? Lees verder
In Siberië op zoek naar mammoet-DNA
In het noorden van Siberië liggen desolate eilanden waar 4000 jaar geleden de laatste mammoeten stierven. Door het smelten van de permafrost komen steeds meer slagtanden tevoorschijn, die uit de grond worden gewrikt door 21e-eeuwse goudzoekers. Zo nu en dan zit aan zo’n ivoren krul nog een bevroren karkas vast, soms zo vers dat het bloed er nog uitdruipt. Het DNA in zo’n vleeshomp kan misschien gebruikt worden om de mammoet weer tot leven te wekken, ongeveer zoals in Jurassic Park met de dino’s gebeurde. Hierover gaat de nieuwe documentaire Genesis 2.0, die vanaf nu in bioscopen te zien is. Lees verder
Veel risico, weinig beloning
Een 22-jarige Amsterdamse Uber-chauffeur stond vorige week voor de rechter omdat hij in maart 2017 een jonge vrouw doodreed. Hij was vermoeid rondjes aan het rijden op zoek naar een nieuwe rit, negeerde een doorgetrokken streep om een bus in te halen en schepte de jonge juf. Uber wijst alle verantwoordelijkheid van de hand. Uber-chauffeurs bestaan niet, zegt het bedrijf, er bestaan alleen zelfstandige chauffeurs die gebruikmaken van de app. De verantwoordelijkheid voor de veiligheid ligt bij de chauffeurs. Lees verder
Las Herederas subtiel en ontroerend
Chela en Chiquita zijn een stel van rond de 65. Ze zijn ‘oud geld’, maar dat is blijkbaar op, want hun inboedel staat te koop: een complete set van 48 bergkristallen glazen, een staande klok, de antieke tafel, de Mercedes. De oorzaak is onduidelijk, maar er is wel gefraudeerd, waarvoor de extraverte Chiquita een maandje moet brommen. De introverte Chela is aan de medicijnen. Ze is somber, prikkelbaar, lusteloos. Na een feestje – Chela rijdt terug, angstig, hortend en stotend; Chiquita heeft gedronken – heeft ze geen zin in seks. Schilderen komt er ook niet van. Echter: de spullen die te koop staan lijken van haar, en niet van haar vriendin. Wat is hier gaande? Lees verder
Studio 54 vereeuwigd in documentaire
In je eentje dingen ondernemen kan best leuk zijn. Alleen naar de film bijvoorbeeld, heerlijk. Het liefst als het niet druk is, bijvoorbeeld een dinsdagmiddag. Solo op reis kun je je heel vrij voelen. Je hoeft met niemand rekening te houden, kan doen wat je wil en je komt vanzelf wel iemand tegen om mee te praten. Alleen naar een themafeest gaan waar je niemand kent, zonder je te verkleden, na een lange werkdag, is een grotere uitdaging, vooral als je iemand bent die van dingen houdt zoals in je eentje naar de bioscoop gaan. Lees verder
Ambitie, rouw en liefde
Twee jaar na La la land komen Damien Chazelle en Ryan Gosling met een nieuwe film over de offers die mensen maken voor hun ambities. Deze keer geen kleinburgerlijke aspiraties als een beroemd actrice worden of een podiumcafé beginnen. First man gaat over de Amerikaanse droom om de maan te bereiken en weer terug te keren – een reis die overigens al sinds 1902 op het witte doek verbeeld wordt, toen Georges Méliès La voyage dans la lune uitbracht. Maar tomeloze ambitie heeft, net als de maan, een duistere zijde. Door je blind te staren op een punt in de verte verlies je het hier en nu uit het oog. Wat is beter dan ambitie? Liefde, aldus First man. Lees verder
De gaskamer op het witte doek
De nieuwe Russische film Sobibor vertelt het ‘waargebeurde’ verhaal van een groep gevangenen die op 14 oktober 1943 uit het vernietigingskamp Sobibór ontsnapten. Dat is drie dagen na de release van deze film exact 75 jaar geleden, een macaber publicitair haakje. Sobibor is het regiedebuut van acteur Konstantin Khabenskiy, die ook de hoofdrol voor zijn rekening neemt. Hij speelt de Joods-Russische held Alexander ‘Sasja’ Petsjerski, krijgsgevangene en leider van de opstand in het kamp. Lees verder
De alledaagsheid van seksueel geweld
De hoofdpersoon uit de nieuwe Nederlandse film Light As Feathers is de puberjongen Eryk, en de belangrijkste gebeurtenis in de film is dat hij zijn twee jaar jongere buurmeisje dwingt om seks met hem te hebben. Ze wordt zwanger, Eryk krijgt op z’n flikker van z’n ma en oma, en hij mag zijn buurmeisje niet meer zien. Lees verder
Van Enckevort is niet bang voor rood, geel en blauw
In mijn geboortejaar 1986 sneed een Amsterdammer met een stanleymes een paar flinke japen in een schilderij van Barnett Newman. Zijn schilderij Who’s Afraid of Red, Yellow and Blue III was groot en cadmiumrood. Sommige mensen vonden dat overweldigend, alsof ze oog in oog met God zelf stonden, terwijl anderen het maar niks vonden en boze brieven stuurden naar het Stedelijk. Het doek kapotsnijden ging ver – al kun je beter schilderijen kapotsnijden dan mensen. En nu hebben we het er tenminste nog eens over, toont The End of Fear, een documentaire van Barbara Visser. Lees verder
Downsizing neemt krimp van de economie erg letterlijk
Economische groei zorgt voor innovatie, werkgelegenheid en welvaart. Dat klinkt geweldig, en het is zeker fijn om nuttig werk te doen en nieuwe dingen te ontdekken. Maar op een planeet met beperkte bronnen en beperkte ruimte voor afval, kan de mensheid niet alsmaar meer spullen blijven produceren en consumeren. Het houdt een keer op. Lees verder
‘Mesteren’ is een vreemde ode aan de patriarchale kunstenaar
Als het de bedoeling was dat ik als kijker een hekel zou krijgen aan de hoofdpersoon van de nieuwe Deense film Mesteren, dan is dat gelukt. Simon is een succesvolle kunstenaar van rond de 60. Heel de dag loopt hij in zijn flanellen pyjama te knutselen, soms met een foute trui eroverheen, en hij draagt een bril met blauwe glazen. In zijn gigantische atelier aan huis zoemen meer dan tien creatives als werkbijen om hem heen. Zijn beeldschone vrouw ‘Darling’ van 41 doet het zakelijke gedeelte, terwijl Simon ondertussen regelmatig en met haar toestemming copuleert met een nog mooiere vrouw van 25. Het is ten slotte een kunstenaarsmilieu, geen kleinburgerlijk modelgezin. Lees verder