‘Anglicisme’ is het onderwerp van de mail van Kees Hiddinga uit Leeuwarden. Hij schrijft: ‘Krant van 22 december: Voor nu is alles onder controle…’
De betreffende zin staat in een reportage over grenscontroles in Duitsland. De openingszin van de voorlaatste alinea luidt: ‘Maar voor nu is alles onder controle aan de Bundesautobahn 15 in Klein Bademeusel.’ Het anglicisme waarop Hiddinga doelt, is ‘voor nu’, een zegswijze die stamt van het Engelse for now, terwijl de vertaling daarvan in ‘goed Nederlands’ een andere zou zijn. Hij sluit zijn mail grappig af met de woorden ‘Dit zal doen voor nu’, een klungelige vertaling van This will do for now.
Frens Bakker uit Nijmegen wees ons vier jaar geleden ook op dit anglicisme: ‘Een tussenkopje in de krant van vandaag: ‘Mittagong blijft gespaard, voor nu’. Dat ‘voor nu’ doet me heel Engels aan, een letterlijke vertaling van ‘for now’. Ik zou zeggen: ‘vooralsnog’, ‘nog wel’ of ‘nog’.’
Voor nu – klinkt dat op dit moment niet heel gewoon? De Volkskrant bezigt de term zo nu en dan. Behalve in het artikel waaraan Hiddinga refereert laatst ook in een artikel over de veiligheid van spoordijken: ‘Prorail laat de infrastructuur verder onderzoeken, maar acht het treinverkeer voor nu nog veilig.’ In augustus 2021 prijkte boven een fotoserie over Nederlandse jongeren op Kreta de kop ‘Voor nu alleen dat eindeloze heden, de toekomst in Nederland wacht wel even’. En jaarlijks gebruikt minimaal één columnist de zegswijze. (Het is ook de titel van een liedje van Stef Bos, op het album Ruimtevaarder.)
In de inbox van het taalloket vinden we de uitdrukking ironisch genoeg ook in mails van mensen die ons wijzen op andere anglicismen. Onder twee voorbeelden van zogenaamd ‘ernstig anglicisme’ in de krant schreef Jeroen van der Meulen in juni 2020: ‘Dat waren voor nu even de twee zaken die mij van het hart moesten.’
‘Het oordeel dat iets een anglicisme is, is altijd enigszins subjectief en kan in de loop van de tijd veranderen’, schrijft Onze Taal. Beschouwen genoeg mensen een ‘lui vertaald’ Engels woord of gezegde als correct Nederlands, dan wordt daarmee de status van ‘anglicisme’ opgeheven. (Wellicht wordt de term ‘anglicisme’ in de toekomst overbodig, gezien de opmars van het Engels in ‘ons’ taalgebied; wellicht zullen we brieven ontvangen over ‘chinismes’ of ‘ChatGPT-ismes’.)
Dat is bij ‘voor nu’ voorlopig niet volledig het geval. Volgens Onze Taal is het ‘twijfelachtig’ of de uitdrukking momenteel is geaccepteerd in Nederland. De verhouding van twee ingezonden brieven tegenover minimaal vijf voorbeelden in deze krant in diezelfde periode onderstreept dat. Een algemeen geaccepteerd alternatief blijft vooralsnog: ‘op dit moment, voorlopig, nu’.
Geschreven voor de Volkskrant